Tez yazarken dikkat edilmesi kurallar başta yüksek lisans ve doktora tezi yazan öğrenciler olmak üzere bitirme tezi yazan, tezsiz yüksek lisans yapan ya da bitirme projesi yazan öğrenciler için gerekli bilgiler içermektedir.
Tez yazarken dikkat edilmesi gereken birinci ilkeyi tezin hangi üniversitenin tez yazım kurallarına göre yazılacağının bilinmesidir. Tez yazım kılavuzu üniversitelerin enstitü sitelerinde yer almakta buradan edinilmektedir. Buradan kılavuzun en güncel hali alınarak tez yazarken öncelikle bu kılavuzun dikkate alınması gerekmektedir.
Tez yazım aşamasına geçilmeden önce araştırmacının araştırma konusuna göre yerel ve uluslararası literatürü detaylıca incelemesi gerekmektedir. İncelenen literatür daha önce yapılan tezlerden, makalelerden ve kitaplardan oluşmalı ve akademik geçerliği olmayan yayınların kullanılmamasına da özen gösterilmelidir. Tez yazımında bu sürecin rolü büyüktür. Nitekim araştırmacı literatür araştırma sürecinde konuya dair bilgisini de geliştirirken literatürdeki açıklıkları da belirlemiş olmaktadır. Tez yazarken dikkat edilmesi gereken bir diğer detayı ise tez içerik sıralaması oluşturmaktadır. Tezler akademik metinler olduğundan içeriklerin ve içerik başlıklarının belirli bir sıraya göre sıralanması gerekmektedir. Bu sıralamanın nasıl yapılacağı tez yazım kılavuzunda yer almaktadır. Ancak gerek sosyal bilimlerde gerekse de fen bilimleri alanında yapılan tezlerde içerik sıralamasının başında giriş bölümü yer alır. Bu bölüm içeriğinde ya da sonraki bölümlerde araştırmanın amacı ve önemi gibi başlıklara yer verilir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise araştırma konusuna göre teorik-kavramsal çerçeveye yer verilir. Bu bölümde araştırma konusunun temel kavramları ulusal ve uluslararası literatür çerçevesinde irdelenir. Üçüncü bölümde ise araştırmanın hangi yöntemle yapılacağı tanıtılır. Tez yazımın son bölümü ise araştırmanın en özgün bölümü olan bulgular bölümüdür. Bu bölüm de diğer bölüm de yazılırken akademik dil kullanımına özen gösterilmelidir. Tez yazarken anlatımın genelden özele ya da özelden gelene gitmesine de dikkat edilmelidir. Tez yazmak akademik bir süreci içerdiğinden yazım diline dikkat edilmesi yapılması gerekenlerin başında yer almaktadır. Bu bağlamda tez dili, edebi bir anlatımı değil bilimsel bir dili içermelidir. Farklı kaynaklardan alınan alıntılar ve referanslar tez yazarken ayrı ayrı gösterilmelidir. Tez yazarken yararlanılan kaynakların gösterilmemesi tezin intihal açısından sorunlu olmasına neden olmaktadır. Bu bakımdan tezde kullanılan kaynakların hem metin içinde hem de metin sonunda kurallarına göre gösterilmesi gerekmektedir.
Tez yazarken dilin kullanımına da ayrıca dikkat edilmesi gerekmektedir. Dilin, akademik ve bilimsel bir dil olması için cümle kurulumuna ve yüklem çekilmeleri de dikkat edilmelidir. Buna göre tez yazarken birinci çoğul şahıs ve birinci tekil şahıs üzerinden anlatım yapılmamalıdır. Örneğin “literatürü inceledim” ya da “literatürü inceledik” gibi ifadeler yerine “literatür incelendi ya da literatür incelendiğinde” gibi kalıplara yer verilmelidir. Cümlelerin kesik ve eksiltili olmamasına özen gösterilmelidir. Tez yazarken yazım dilinin üçüncü tekil şahıs dilinden olmasında dikkat edilmelidir. Tez yazarken dikkate alınması gereken en temel ilkeler bütünü ise tezin hangi üniversitenin hangi enstitü kurallarına göre yazılması gelmektedir. Tez yazım kılavuzu sosyal disiplinler söz konusu olduğunda (örneğin edebiyat, felsefe, sosyoloji, eğitim, sanat, işletme gibi) sosyal bilimler enstitüsü sitesinden edinilmelidir. Araştırmacının konusu tıp, mühendislik alanı ya da fizik, kimya ve biyoloji gibi alanlarda olduğunda ise fen bilimleri enstitüsünün yazım kılavuzu takip edilmelidir. Diğer yandan tez yazım kılavuzları üniversitelerin lisans eğitim enstitülerinde de bulunabilmektedir. Tez yazarken enstitülerden elde edilen tez yazım kılavuzundaki yazım kurallarına dikkate edilerek yazım işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yazım kuralları sadece cümlelerin ve paragrafların akademik dile göre yazılması anlamına gelmemektedir. Araştırmacı tez yazım kılavuzundaki teknik özelliklere de dikkat etmelidir. Bu kuralların başında kenarlıkların ayarlanması, paragraf aralıkları, punto ve satır aralıkları oluşturmaktadır. Tez yazarken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli kuralı ise tez yazarken yararlanılan kaynakların gösterilmesi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan kaynakların hem metin içinde hem de metin sonunda nasıl gösterilmesi gerektiği de yazım kılavuzunda belirtilmektedir. Kaynak gösterme genel olarak APA stiline göre yapılıyor olsa da farlı gösterim teknikleri de bulunmaktadır. Bu bağlamda araştırmacı kılavuzda belirtilen kuralları takip etmeli ve tez yazarken buna göre hareket etmelidir.
Click one of our contacts below to chat on WhatsApp
