Tez Konusu Nasıl Belirlenir?

Yazacağınız tezin akademik değerini belirleyecek ilk ve en önemli etkenlerden birisi tez konunuzdur. Bu sebeple uygun konu seçimi oldukça önem taşımaktadır. Bu yazı ile birlikte “tez konusu nasıl belirlenir” sorusuna cevap verilmeye çalışılacaktır.

Tez Konusu Nasıl Belirlenir? Unsurları Nelerdir?

Aşağıdaki grafikte Tez konunuzun uygunluğunu belirleyen hususlar gösterilmektedir.

Özgün Değer:

Seçeceğiniz tez konusunun literatürde özgün bir değer oluşturması gerekmektedir. Literatüre özgün bir şey katamayacağınız konuyu tercih etmemeniz gerekmektedir. Bu sebeple daha az çalışılmış konular veya birbirleriyle ilişkilendirilmemiş değişkenlerin bir arada ele alındığı konulara yönelmeniz teziniz için iyi olacaktır.

Ulaşılabilir Kaynak:

Daha önce çalışmamış konulardan birini seçmeniz tezinizin akademik kalitesi açısından elbette faydalı olacaktır ancak seçtiğiniz konuyla alakalı kaynak bulma konusunda zorluk çekebilme ihtimalini de düşünmeniz gerekmektedir. Zirai tez yazımı için daha önce yapılan benzer çalışmalardan referanslara ihtiyacınız olacaktır. Bu sebeple konu seçimi aşamasında kaynak değerlendirmesi yapmanız gerekmektedir.

Gerçek Problem:

Bilimsel eserlerin neden ortaya koyulduğuna dair bir problemleri olmaları gerekmektedir. Burada “gerçek problem” ifadesini seçmemizin sebebi ise sırf problem başlığını doldurmak için suni bir problem oluşturulmanın tezin akademik kalitesini düşüreceği gerçeğidir. Seçeceğiniz konunun gerçek bir problemi olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Literatür açısından zaten cevaplanmış bir problemin üzerine gitmemeniz gerekmektedir.

Alana Katkı:

Yazmış olduğunuz tez, kendi akademik kariyeriniz kadar içinde bulunduğunuz alan açısından da oldukça önemlidir. Her tez bir açıdan kendi alanını temsil etmektedir. Bu sebeple seçeceğiniz tez konunuzun dahil olduğunuz alana muhakkak kakı sağlaması gerekmektedir. Alanlar arası çalışmalar değerlidir lakin kendi alanınızdan tamamen sapmamanız gerekmektedir. Bu sebeple tez konunuzu seçerken alanınıza katkısı olup olmayacağı hakkında düşünmeniz gerekmektedir.

Tez yazım sürecinin ilk aşaması konunun belirlendiği aşamadır. Konunun belirlenmesi aşaması tez yazma sürecinin diğer aşamalarının ön koşulu olduğundan en önemli aşama olma niteliği taşımaktadır. Bu sebeple konunun belirlenmesinde titiz davranılması daha sonra gelecek olan aşamalarda karşılaşılabilecek problemlerin önüne geçecektir. Aşağıdaki tabloda tez konusunun belirlenmesinde oldukça işinize yarayacak iki önemli ipucu gösterilmektedir.

Tez konusunun belirlenmesi aşamasından sonra karşımıza çıkan diğer önemli husus konunun sınırlandırılması ihtiyacıdır. Tez konusunun fazla geniş bir alanı kapsaması ve yine aynı şekilde fazla dar bir alanı kapsaması tezin kalitesini olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Tez konusunun kapsamı tezi yazan kişinin zamanı ve tercih ettiği konuya göre farklılık gösterebilir ancak aşağıdaki tabloda tez konusunun hangi mantık üzerinden daraltılabileceğinin örneği gösterilmektedir.

Tez konusu belirlenirken dikkat edilmesi gereken bir diğer hususta konu ile alakalı hipotez üretebilme durumunuzdur. Tezin hipotezlerinin belirlenmesi aşamasında; Tezi yazan kişinin konuda daraltma yaparken ortaya koyacağı iddiasının belirmemesi gerekmektedir. Bahsi geçen hipotez ilk okumalarda şekillense de zaman içinde değişim gösterebilir. Tez cümlesi, iddia edilebilir, bilimsel kriterlere göre savunulabilir, neden sonuç ilişkisinde değerlendirilebilir olmalıdır. Aşağıdaki görselde uygun hipotez örneklerine yer verilmektedir.